Doktor Julia – pytania i odpowiedzi
Martwię się, że moje 3 miesięczne dziecko nie patrzy na mnie i nie uśmiecha się. Czy to oznacza nieprawidłowości w rozwoju?
3- miesięczne dziecko powinno już żywo reagować na ludzką twarz, szczególnie na widok mamy. Dzieci w tym wieku naśladują mimikę, wyraźnie się uśmiechają i dążą do kontaktu. Jeżeli dziecko nie ma tych umiejętności należy najpierw zastanowić się , czy nawiązuje Pani kontakt z dzieckiem przy każdej okazji, czynności pielęgnacyjnej czy podczas zabawy. Jeżeli tak, a pomimo tego reakcje dziecka są ubogie, koniecznie trzeba zgłosić się z dzieckiem na badanie okulistyczne. Po wykluczeniu wady wzroku, a przy nadal istniejących problemach z nawiązaniem kontaktu wzrokowego, potrzebna będzie konsultacja celem oceny w kierunku zaburzeń neurorozwojowych.
Moje dziecko od urodzenia trzyma głowę ułożoną stale w jedną stronę. Czy muszę udać się na rehabilitację?
Przyczyną utrwalonego ustawienia głowy w jedną stronę może być kręcz szyi, czyli zmiany w mięśniach sterujących ustawieniem głowy. Do zaburzeń w strukturze tych mięśni dochodzi często podczas porodu lub asymetrycznego ułożenia płodu w macicy, ale nie są to jedyne przyczyny przymusowego skrętu szyi. Dlatego każda asymetria u dziecka wymaga diagnostyki. Część asymetrii ułożeniowych mieści się w granicach fizjologii i mija samoistnie, ale nie wszystkie. Terapia w przypadku kręczu i niewyrównującej się asymetrii jest bardzo ważna , im wcześniej rozpoczęta tym ewentualne skutki na przyszłość będą mniejsze. Na terapii, poza wykonywaniem zabiegów leczniczych przez terapeutę, rodzice uczą się postępowania z dzieckiem w domu, poznają zasady odpowiedniego noszenia, pielęgnacji, pozycji ułożeniowych oraz tych ćwiczeń, które mogą wykonywać sami w domu.
Moje dziecko ma 4 miesiące i przy pielęgnacji i braniu na ręce bardzo odgina głowę do tyłu. Czy to jest nieprawidłowe?
Odginanie głowy czy całego tułowia nie zawsze jest objawem nieprawidłowości w 4-5 miesiącu życia. U dzieci w tym wieku wzorzec wyprostny, odgięciowy jest fizjologią pod warunkiem, że nie jest nadmierny, ale to trudno ocenić bez zbadania dziecka. Może być również wynikiem noszenia dziecka zawsze przodem do siebie, a dziecko chcąc oglądać świat wygina się , żeby zmienić pozycję. Niemniej jednak odginanie głowy i tułowia może być objawem zaburzeń w napięciu mięśniowym i wymaga diagnostyki i terapii.
Mój 4 miesięczny maluszek jest bardzo ruchliwy, mam wrażenie, że jest ciągle w ruchu. Czy to jest oznaka jakiejś nieprawidłowości?
Duża aktywność dziecka rzadko jest objawem nieprawidłowości, raczej świadczy o żywym temperamencie i dużym potencjale rozwojowym. W 4 miesiącu dzieci zwykle jeszcze nie potrafią same zmienić pozycji, a mając dużą potrzebę ruchu kopią nóżkami wprawiając cale ciało w ruch. Natomiast warto sprawdzić czy dziecko ma dobrą stabilizację w pozycji na brzuchu i na plecach oraz umiejętności manualne odpowiadające normie rozwojowej. Dzieci „nadmiernie” ruchliwe to są zwykle maluszki o dużym temperamencie i potencjale rozwojowym. Większy niepokój budzą dzieci apatyczne, powolne w ruchach i niechętne do aktywności, ponieważ to nie jest dla nich charakterystyczne w tym okresie wiekowym.
Moje dziecko ma 3 miesiące i nie lubi leżeć na brzuchu, przy położeniu zawsze płacze. Czy mam je do tego zmuszać?
Zdarza się, że w pierwszych trzech miesiącach niemowlęta nie lubią leżeć na brzuchu. To jest okres adaptacji do życia w warunkach zupełnie innych niż w okresie płodowym. Niektóre dzieci od razu akceptują leżenie na brzuchu i wręcz najlepiej czują się w tej pozycji, inne potrzebują więcej czasu. Natomiast układanie na brzuchu jest dla dziecka bardzo ważne. Ta pozycja aktywuje u dziecka inne mięśnie niż w pozycji na plecach. Zarówno jedna jak i druga pozycja ułożeniowa jest istotna dla znormalizowanego rozwoju siły mięśni. Nie należy dziecka zmuszać do leżenia na brzuchu, ale raczej wykorzystywać jego dobry humor w ciągu i położyć na chwilę. Warto pomyśleć czy miejsce, w którym do tej pory kładliśmy maluszka jest odpowiednie, może coś mu przeszkadza, zbyt wzorzysta mata, albo ściana, na którą maluszek patrzy, a chciałby na mamę. Może pomocne będzie lustro, albo położenie się przed dzieckiem, żeby zachęcić je do podniesienia główki. Warto pamiętać, że zmuszając dziecko do czegokolwiek, możemy je tylko zniechęcić na długie tygodnie do danej aktywności.
Mam problem z karmieniem piersią. Pomimo dużej ilości pokarmu moje dziecko męczy się i obawiam się, że będę musiała przejść na butelkę. Jaka może być przyczyna niechęci mojego dziecka do ssania piersi?
Najczęstszą przyczyną problemów z ssaniem piersi jest skrócone wędzidełko podjęzykowe . Dziecko wówczas ma problem z dociśnięciem języka do podniebienia i wytworzeniem odpowiedniej siły potrzebnej do ssania. Skrócone wędzidełko wymaga podcięcia, czyli frenotomii i to jak najszybciej, aby utrzymać laktację i nie musieć rezygnować z karmienia piersią. Skrócone wędzidełko jest w późniejszym okresie przyczyną wady wymowy. Istnieją również inne przyczyny problemów ze ssaniem, schorzenia neurologiczne, dlatego każde dziecko, które od urodzenia wykazuje zaburzenia jedzenia powinno być skonsultowane przez specjalistę.
Moje dziecko bardzo płacze, często budzi się w nocy i ma krótkie drzemki w ciągu dnia. Czy zaburzenia integracji sensorycznej można stwierdzić już u 4 miesięcznego dziecka?
Dzieci od urodzenia mogą wykazywać zaburzenia samoregulacji, objawiające się między innymi problemami ze snem. Nie od razu oznacza to zaburzenia integracji sensorycznej. Z biegiem czasu większość z tych problemów ulega wyciszeniu, dzieci dostosowują się do nowych warunków życia, narzuconego im rytmu dnia i nocy, pór karmienia. Ale problemy ze snem i częsty tzw. nieukojony płacz może wynikać z różnych problemów zdrowotnych, które wymagają konsultacji pediatrycznej.
Moje 5 miesięczne dziecko bardzo lubi spoglądać na ekran telewizora. Nie wiem czy mogę mu na to pozwolić?
Dzieci do 2 r.ż. nie mogą patrzeć na włączone ekrany żadnych urządzeń elektronicznych. Maluchy wpatrują się czasem uporczywie w ekran smartfona, tabletu lub telewizora, ale nie ma to nic wspólnego z zainteresowaniem tym, co oglądają. Małe dzieci mają tzw. przymus patrzenia na ruch, a na ekranach stałe i szybko zmienia się obraz. Ekran działa jak hipnotyzer! Podczas narażenia na działanie mediów elektronicznych zaburzeniu ulegają niedojrzałe jeszcze funkcje wzrokowe, a obszary w mózgu odpowiadające za odbiór wrażeń wzrokowych są pobudzane w niewłaściwy sposób. Zachodzi również wiele niekorzystnych zmian dotyczących sfery poznawczej, emocjonalnej i społecznej.
Czy to, że moje dziecko urodziło się jako wcześniak oznacza, że będzie się nieprawidłowo rozwijać?
Sam fakt urodzenia się dziecka przed terminem porodu nie oznacza nieprawidłowości w rozwoju. Czasami nawet skrajne wcześniaki , czyli te urodzone przed 32 tygodniem ciąży rozwijają się dobrze. Oczywiście wraz z obniżaniem się wieku wcześniaka ryzyko nieprawidłowości rośnie, ale kluczowy dla rokowania jest fakt czy doszło do uszkodzenia mózgu w przebiegu niedotlenienia lub krwawienia śródmózgowego. Jeżeli nie, to wcześniaczek ma szanse na prawidłowy rozwój.
Moje dziecko ma rehabilitację od 3 m.ż. i zawsze bardzo płacze, czasem jestem proszona, żeby zostać za drzwiami gabinetu. Nie wiem czy to jest prawidłowe postępowanie?
Rodzice mają prawo być obecni na rehabilitacji, szczególnie jeżeli dziecko płacze, bo to oznacza, ze jest zalęknione i nieobecność opiekuna pogłębi tylko poczucie braku bezpieczeństwa. Inną kwestią, o której Pani pisze jest zła tolerancja rehabilitacji i częsty płacz. Należałoby się zastanowić nad zmianą modelu terapii lub przerwie w wykonywanych ćwiczeniach. Dzieci stałe płaczące w trakcie rehabilitacji, która czasami trwa kilka miesięcy, są narażone na powtarzającą się sytuację stresową. Stres nie wpływa dobrze na rozwój dziecka, a może wręcz doprowadzić do zamknięcia na nowe sytuacje i ograniczyć jego potencjał poznawczy.
Mam 6 miesięczne dziecko i niepokoję się, że nie bawi się zabawkami. Jakie zabawki są odpowiednie dla takiego dziecka?
Odpowiedni dobór zabawek ma duże znaczenie w przypadku małych dzieci. Najlepsze będą zabawki proste, możliwe do uchwycenia małą rączką. W tym wieku dziecko powinno już przekładać zabawkę z ręki do ręki, obracać w rączce, oglądać. Nie sprawdzą się tu zabawki nadmiernie kolorowe, jednocześnie grające i świecące, ponieważ powodują szybkie zmęczenie i zniechęcenie. Dziecko nie jest w stanie przetworzyć tylu bodźców jednocześnie i może stracić zainteresowanie taką zabawką. Należy rozważyć czy jednak brak zainteresowania zabawkami nie wynika z innych przyczyn niż tylko nieodpowiedni ich dobór. Podłożem problemu może być brak motywacji do eksploracji otoczenia, zaburzenia w napięciu mięśniowym lub inne wynikające z nieprawidłowości w rozwoju.
Uwaga ważne informacje !
- Niniejszy serwis internetowy ma wyłącznie charakter informacyjny i poglądowy.
- Treści zawarte w niniejszym serwisie internetowym mają służyć tylko poszerzaniu świadomości i ogólnej wiedzy odbiorcy na tematy poruszane w serwisie, i dlatego też treści te nie mogą być traktowane jako rekomendacje, czy też wskazówki do zastosowania w danym przypadku, w tym w szczególności nie mogą być traktowane jako zalecenia lekarskie czy też specjalistyczne porady.
- Treści zawarte w artykułach i wszelkich innych formach wypowiedzi zamieszczonych w niniejszym serwisie internetowym nie stanowią ani porad lekarskich, ani konsultacji lekarskich, ani opinii lub orzeczeń lekarskich, ani jakiejkolwiek innej formy świadczeń zdrowotnych udzielanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych.
- Z uwagi na informacyjny i poglądowy charakter serwisu właściciel serwisu nie ponosi odpowiedzialności za skutki wykorzystania jakichkolwiek informacji znajdujących się na stronach niniejszego serwisu internetowego.